- მოგვიყევით თქვენი მარნის შესახებ, რამ შთაგაგონათ მეღვინე გამხდარიყავით?
- “გოცირიძის მეღვინეობა” ძმების, აკაკი და ანდრო გოცირიძეების საოჯახო მეურნეობაა. მეღვინეობა 2018 წლიდან ფუნქციონირებს და ფლობს ვენახებს თელავის რაიონის სოფელ ართანასა და წინანდალში. ღვინო მზადდება მხოლოდ ბიო პრეპარატების გამოყენებით, ტრადიციული კახური წესით ქვევრში.
ვენახი და მევენახეობა ჩვენს ოჯახში მუდმივად პრიორიტეტული თემა იყო. მამა –დოქტორი ვაჟა გოცირიძე საქართველოს აგრარული უნივერსიტეტის მკვლევარი, ამპელოგრაფი და ცნობილი მევენახე გახლდათ, რომელმაც მთელი თავისი ცხოვრება ქართული ვაზის პოპულარიზაციას მიუძღვნა.
პირველად საკუთარი ვენახი 2014-15 წლებში შევიძინე სოფელ წინანდალში. მოგეხსენებათ, წინანდალი ქართული მევენახეობისთვის განსაკუთრებული ადგილია, რადგან, პირველ რიგში, ეს ქართული ღვინის მეტად მნიშვნელოვანი მიკროზონაა, მეორეს მხრივ კი – მნიშვნელოვანი კულტურული ცენტრი და ტურისტული მიმართულებაა. იმხანად, მევენახეობას, როგორც ბიზნესს არ ვუყურებდით და არც ღვინის წარმოებას ვგეგმავდით. გარკვეული დროის შემდეგ “გავფართოვდით”: ჩემმა ძმამ სოფელ ართანაში შეიძინა რქაწითელისა და საფერავის ვენახები. ახლა საერთო ჯამში 4 ჰექტრამდე ვენახი გვაქვს მფლობელობაში, რომელსაც ერთიანი ძალებით ვუვლით და ვამუშავებთ. იმის გამო, რომ პრიორტეტს ბიომევენახეობას და ორგანულ მეღვინეობას ვანიჭებთ, ვენახს შხამ-ქიმიკატებით არ ვწმლავთ, ჰერბიციდებს არ ვიყენებთ და მცირე, მაგრამ ხარისხიან მოსავალს ვჯერდებით. წლის განმავლობაში შესაძლოა გადავამუშავოთ მაქსიმუმ 6-7 ტონა სხვადასხვა ჯიშის ყურძენი.
- ვაზის რომელი ჯიშები გაქვთ გაშენებული და კიდევ რომელ ჯიშებზე აპირებთ ყურადღების გამახვილებას? რაიმე განსაკუთრებული რიტუალი ხომ არ გაქვთ ვენახის მოვლის ან ღვინის დაწურვის დროს?
- ახლა, საერთო ჯამში, დაახლოებით 4 ჰექტარზე გვაქვს ძველი და ახალშენი ვენახები. წინანდალში გვაქვს ტრადიციული რქაწითელი, რომლისთვისაც წინანდალი საუკეთესო ზონად ითვლება ასევე, თელიანის მიკროზონაში ფრანგული ჯიში - კაბერნე სოვინიონის ორმოცდაათწლოვანი ვენახიც. მოგეხსენებათ, კაბერნე-სოვინიონის ნარგაობა მსოფლიოში ფართოდაა გავრცებული, ხოლო ბორდოს რეგიონში ის წამყვანი ჯიშია, რადგან აქ მისგან განსაკუთრებით მაღალხარისხოვანი სამარკო ღვინოები მზადდება. წინანდლის ზონაში მოყვანილი კაბერნე თავისი თვისებებით ბორდოს რეგიონის საუკეთესო ხარისხის ღვინოებს უტოლდება. როგორც ჩანს, იგი კარგად შეთვისა წინანდლის ეკოსისტემას.
განსაკუთრებულ მნიშვნელობას ვანიჭებთ მამასთან ერთად ართანაში ჩაყრილ ვარდისფერი რქაწითლის ვენახს, რომელმაც პირველი მოსავალიც წელს ჩამოვასხით. ვარდისფერი რქაწითელი ჩვეულებრივი რქაწითელისგან სპონტანური კვირტული მუტაციის გზით წარმოშობილი ჯიშია. ჩვეულებრივი ვაზისგან ახალი ჯიში სპონტანურად გაჩენის შანსი მინიმალურია და სწორედ ეს მოხდა ვარდისფერი რქაწითლის შემთხვევაში. ვარდისფერი რქაწითელი ჩვეულებრივი რქაწითელისგან, გარდა ფერისა, უფრო კუმსი მტევნებითა და მაღალი შაქრიანობით განსხვავდება. იგი დიდხანს ძლებს და ამიტომ შესაძლებელია, მისი მტევნის ვაზზე ხანგრძლივად დატოვება, რითაც, საჭიროების შემთხვევაში, ძალიან მაღალი შაქრიანობის მიღწევაა შესაძლებელი.
- რა ღვინოებს აწარმოებთ და რითაა გამორჩეული თქვენი ღვინო?
- ამჟამად ვაწარმოებთ წითელ და თეთრ მშრალ ღვინოებს: ჩვეულებრივ, მუსკატურ და ვარდისფერ რქაწითელს, კაბერნე-სოვინიონს და საფერავს. დამზადების ტექნოლოგიიდან გამომდინარე, ჩვენი მაღალხარისხოვანი ღვინოები ლიმიტირებული რაოდენობითაა წარმოდგენილი ბაზარზე. მაგალითად, წელს ვარდისფერი რქაწითელი- 222 ბოთლი, მუსკატური რქაწითელი - 500 ბოთლი, საფერავი - 486 ბოთლი, ხოლო კაბერნე-სოვინიონი -620 ბოთლი ვაწარმოეთ.
ვენახის მოვლა ხდება მხოლოდ ბიო პრეპარატების გამოყენებით, ღვინოს ტრადიციული კახური მეთოდით ვაყენებთ ქვევრში, ჭაჭაზე, ბიოტექნოლოგიების გამოყენებით. ზოგიერთი სახეობა ფრანგული მუხის კასრში გადის დაძველების პროცესს 6-9 თვის განმავლობაში. ასეთი მეთოდი განსაკუთრებით უხდება კაბერნეს და საფერავს. ზოგადად, კაბერნეს ქვევრში მომზადება სიახლეა, რადგან საფრანგეთში თიხის ჭურჭელი, მითუმეტეს, ქვევრები არ გამოიყენება. ქვევრი კაბერნეს ბევრ ახალ თვისებას სძენს. ბორდოში, ჟირონდას დეპარტამენტში კაბერნე სოვინიონი განსაკუთრებით მაღალი ხარისხის ღვინოს იძლევა, მაგრამ სრული პასუხისმგებლობით შემიძლია ვთქვა, რომ ქვევრში, ქართული წესით დამზადებული ქართული კაბერნე არაფრით ჩამოუვარდება მის ფრანგ წინაპარს.
- რა არის თქვენი საყვარელი პროცესი რთველიდან ღვინის ბოთლში ჩამოსხმამდე, რომელსაც სიამოვნებით, დაუღალავად აკეთებთ?
- ბიოლოგიური მეღვინეობა გამორიცხავს ყურძნის მოყვანის და ღვინის დამზადების პროცესში ქიმიურ ჩარევას. ბუნებრივია, ეს ამაღლებს ღვინის ხარისხს, მის გემურ თვისებებს, ბუკეტს, არომატს უფრო მრავალფეროვანს და მდიდარს ხდის, თუმცა დამზადებისა და მოვლის პროცესები ძალიანაა დამოკიდებული გარე ფაქტორებზე. გარდა იმისა, რომ განსაკუთრებული ყურადღება ექცევა ქვევრის, ჭურჭლის სისუფთავეს, ხარისხიანი ღვინის მისაღებად ძალიან მნიშვნელოვანია რა პირობებში წარიმართება მისი დუღილი. არ უნდა დაგვეზაროს ხშირი დარევა, სამუშაო სივრცეში ჰიგიენის წესების დაცვა, ტემპერატურის მუდმივი კონტროლი. ხშირია შემთხვევა, როდესაც ახალჩასხმულ ღვინოს ინტენსიური დუღილისას ღამის განმავლობაში რამდენჯერმე დარევაც დასჭირვებია. ყურძნის ხარისხთან ერთად, ეს ფაქტორები მნიშვნელოვნად განაპირობებს ღვინის თვისებებს. ცხადია, მცირე მარნის პირობებში ეს ყველაფერი ძალიან შრომატევადია, თუმცა შედეგი ღირს შრომად და წვალებად. საყვარელი პროცესი ალბათ მოსავლის ღვინოდ ქცევაა, როდესაც ქვევრში ჩაწურული წვენი რამდენიმე კვირის განმავლობაში საათობრივად იცვლის გემურ თვისებებს და არომატს. ბიოლოგიურ მეღვინეობაში ეს განსაკუთრებული მნიშვნელობის პროცესია, რადგან მეღვინე შეზღუდულია პრეპარატების გამოყენებაში და მხოლოდ სწორი მოვლით შეუძლია წვენი მაღალხარისხოვან ღვინომდე მიიყვანოს. ამ დროს ღვინის ორგანოლეპტიკურ თვისებებზე იმდენი ფაქტორი მოქმედებს, პრაქტიკულად წარმოუდგენელია თუნდაც ერთი და იგივე ვენახის ორი იდენტური ღვინის მიღება. მიუხედავად სირთულისა, სწორედ ეს არის ბიომეღვინეობის უპირატესობა.
- გაიხსენეთ საქართველოში ღვინის გაყიდვის თქვენი პირველი გამოცდილება, რომელ მაღაზიებთან გქონდათ ურთიერთობა?
- ღვინის გაყიდვის პირველი გამოცდილება უკვე ტრადიციად ქცეულ „ახალი ღვინის ფესტივალთანაა“ დაკავშირებული, როდესაც 2018 წელს, ჩვენი შვილების ხელით დახატული ეტიკეტებით პირველად წარვსდექით ღვინის მოყვარულთა წინაშე. თავიდან, როცა ვენახი ვიყიდეთ, აზრად არ გვქონია ღვინის ჩამოსხმა და ბრენდირება, უბრალოდ, გვინდოდა, ვენახი გვქონოდა, ბავშვებს მასთან შეხება ჰქონოდათ და მინიმუმ საკუთარი მოხმარებისათვის საჭირო ღვინო დაგვეწურა. 2022 წელს პირველად ვცადეთ, ჩვენი ღვინისთვის ოჯახური ბრენდის სახე მიგვეცა და მომხმარებლის წინაშე საოჯახო მარნის - „გოცირიძის მეღვინეობის“ სახით წარვმდგარიყავით. ამ დასახელებით უკვე რამდენიმე ათასი ბოთლი ღვინო გვაქვს გაყიდული საქართველოს ბაზარზე. მოხარული ვართ, რომ ჩვენი ღვინო იყიდება ისეთ მაღაზიებში, როგორიცაა „8000 მოსავალი“, „ღვინის გალერეა“, “Brand Wine Georgia”, “Wine market”, ღვინის ბარებსა და რესტორნებში „სულიკო“, „ღვინის ეფექტი“, “Wine Not?”. სულ ახლახანს ჩვენი „ვარდისფერი რქაწითელი“ Radisson Red -ში შევიტანეთ.
- გადის თუ არა თქვენი ღვინო უცხოეთის ბაზარზე?
- ჯერჯერობით, ღვინო მხოლოდ ადგილობრივ ბაზარზეა ხელმისაწვდომი. ჩვენი ძირითადი კლიენტები ღვინის სპეციალიზებული მაღაზიები და რესტორნები არიან, თუმცა ღვინოს კორპორატიულ კლიენტებზეც ვყიდით. ბუნებრივია, ვფიქრობთ უახლოეს მომავალში საზღვარგარეთის ბაზრებზე გასვლასაც.
- რა სახის სირთულეები/დაბრკოლებები შეგხვედრიათ თქვენს საქმიანობაში? რა უნდა დაიხვეწოს ყველაზე მეტად ღვინის სფეროში?
- დღეს სოფლად თითქმის ყველა ოჯახს მცირე ვენახი აქვს და ყურძნის ჩაბარება მისი ერთადერთი შემოსავალია. ყურძნის ფასი არაადეკვატურია, ხოლო სუბსიდირება ხარისხის ამაღლებას კი არ უწყობს ხელს, არამედ მოსავლის რაოდენობის ზრდაზეა ორიენტირებული. შედეგად, იზრდება შხამ-ქიმიკატების მოხმარება, ჰიბრიდების ჯიშების შერევა, რაც ქართული ღვინის ხარისხს დაბლა სწევს. საბჭოთა დროიდან შემორჩენილი მიდრეკილება რაოდენობაზე მუშაობისა ჯერ კიდევ აქტუალურია, რაც ასევე ნეგატიურად აისახება ღვინის ხარისხზე. ამის საპირისპიროდ, ბიომევენახეობა პრიორიტეტს ანიჭებს მცირე, მაგრამ ხარისხიანი მოსავლის მიღებას, რომელიც არ შეიცავს შხამქიმიკატებს და რომელიც მოსახმარად აბსოლუტურად ჯანმრთელია.
თუ ამ დარგის განვითარება გვინდა, აქცენტი ყურძნიდან მისი გადამუშავების პროდუქტებზე უნდა გადავიდეს. მევენახე საკუთარ ღვინოს თუ არ ამზადებს, წარმოუდგენელია წლიდან წლამდე ვენახის მოვლის ხარჯები დაფაროს. გამოსავალი მცირე მარნების განვითარება და კოოპერირებაა. ბუნებრივია, მევენახე ერთ საკარმიდამო ნაკვეთზე ვერასდროს მოახერხებს საკუთარი მარნის აშენებას, მაგრამ 10-15 მევენახე შეძლებს საერთო მარნის აშენება-შენახვას ისე, რომ მისი პროდუქტი იყოს არა ყურძენი, არამედ ღვინო, რომელიც შეიძლება 20-25 ლარი ღირდეს. მე და ჩემი ძმა ცალ-ცალკე თავს ვერ გავართმევდით მეურნეობის აწყობას და გავერთიანდით _ ვაერთიანებთ რესურსს ვინაწილებთ საერთო ხარჯებს და, შესაბამისად, გვაქვს საერთო პროდუქტი, რომლის შემოსავალსაც ასევე ვიყოფთ.
- რა მიგაჩნიათ ყველაზე მნიშვნელოვან ფაქტორად მაღალი ხარისხის ღვინის მისაღებად?
- მამისგან ხშირად მომისმენია და რაც მევენახეობას მოვკიდე ხელი, თავადაც გამომიცდია, რომ “ღვინო ვენახში ფუჭდება”. ღვინის ვენახშივე გაფუჭება გულისხმობს შხამ-ქიმიკატების, სასუქების, ჰერბიციდების, შესაწამლი მასალის უსისტემო გამოყენებას. მოსავლის ხარისხისათვის ასევე მნიშვნელოვანია სწორად დაგეგმილი და ჩატარებული მწვანე ოპერაციები. რთვლის არასწორი დაგეგმვა არასაკმარის ან ზედმეტად მაღალშაქრიან მოსავალს განაპირობებს, რაც დადუღების პროცესში სირთულეებს წარმოშობს და მეღვინე იძულებულია ან ქიმიკატები მოიშველიოს ან ზედმეტშაქრიან ღვინოს დუღილის დასასრულებლად წყალი დაასხას. ეს ყველაფერი დაბლა სწევს ღვინის ხარისხს.
არსებობს ბაზრის ფაქტორიც. პარადოქსია, მაგრამ რუსულ ბაზარზე ქართული ღვინის შეტანის აკრძალვა 2005 წელს, ქართულ ღვინოს და ქართულ ეკონომიკას მხოლოდ დაეხმარა. რუსულ ბაზარზე დაბალხარისხიანი, ხშირად, ფალსიფიცირებული ღვინოც საღდებოდა, ხოლო ევროპის, ამერიკის ბაზრებზე დასამკვიდრებლად, ქართველი მეღვინე იძულებული გახდა, საერთაშორისო სტანდარტები დაეცვა, მხოლოდ მაღალი ხარისხის ღვინო ეწარმოებინა. ბუნებრივია, დასავლურ ბაზრებზე გასვლა ქართული ღვინის ხარისხის ზრდას უწყობს ხელს.
- თქვენი აზრით, რა არის ყველაზე მნიშვნელოვანი ფაქტორები თანამედროვე ქართული ღვინის კულტურის განვითარებისთვის?
- ახლა საქართველოში მაღალხარისხიანი ღვინის დამზადების და მოხმარების კულტურა ნელ-ნელა ბრუნდება. საქართველო დასავლურ ოჯახს ამ მიმართულებითაც უბრუნდება. დასავლეთში ბოთლში ჩამოსხმული ღვინის სმის კულტურაა განვითარებული და ყოველდღიურად, ყოველ სადილსა თუ ვახშამზე მიირთმევენ ღვინოს. ამიტომ, იქ ერთ სულ მოსახლეზე გაცილებით მეტ ღვინოს მოიხმარენ, ვიდრე საქართველოში. ამ მხრივ საქართველოში საბჭოთა პერიოდის ცუდი ტრადიცია შენარჩუნდა – ვსვამთ ხანდახან, მაგრამ - ბევრს. ცხადია, უზომო სმაც საბჭოეთის გადმონაშთია და მხოლოდ ფალსიფიცირებული, დაბალი ხარისხის ღვინითაა შესაძლებელი. ხარისხიანი ღვინის დაყენებას იმდენი შრომა სჭირდება, არ მგონია ჩვენ წინაპრებს, მხოლოდ ამ მიზეზითაც კი, უზომოდ სმის შესაძლებლობა ან დრო ჰქონოდათ.
- რას ურჩევდით დამწყებ მევენახე-მეღვინეებს?
- ქართული ღვინის ადგილი დასავლურ განვითარებულ ბაზრებზეა. ჩვენი ნიშა მაღალხარისხოვანი ღვინის წარმოება უნდა იყოს, ამდენად, ღვინის ბაზარზე მეღვინე ხარისხზე უნდა იყო ორიენტირებული, ვინაიდან დღევანდელი მომხმარებელი თვისობრივად განსხვავდება საბჭოთა მომხმარებლისგან, ვისთვისაც რაოდენობა ფასობდა, არა - ხარისხი.
ნებისმიერი მეწარისადმი რჩევა იქნებოდა, მოერიდონ რუსულ ბაზარს, რადგან იგი უკიდურესად პოლიტიზირებული სტრუქტურაა და ხშირად ზეწოლის ინსტრუმენტია რუსული მმართველი ელიტისათვის. პოლიტიკურმა რყევებმა კი მეწარმეს, განსაკუთრებით საწყის ეტაპზე, შესაძლოა გამოუსწორებელი ზარალი მიაყენოს.
მარნის მისამართი: თელავის რაიონი, სოფ. ართანა
ტელეფონი: 591111107, 597319932
ელფოსტა: gotsiridzewinery@gmail.com
ვებ/ფეისბუკ გვერდი: https://www.facebook.com/profile.php?id=100086951288483
© ღვინის კლუბი/vinoge.com