– როდის გადაწყვიტეთ მარნის დაარსება და რა იყო ამის მიზეზი?
– ჩვენი მარანი სულ ახალია, ორი წელიც არ იქნება გასული მისი დაარსებიდან. თუმცა მანამდე ოჯახის პირობებში ღვინოს ყოველთვის ვაყენებდით. ღვინის დაყენების სფეროში საკუთარმა გამოცდილებამ და უნარებმა, ქვევრის ფენომენმა და ღვინის სიყვარულმა გამაბედინა უფრო მასშტაბურად შემეხედა ამ საქმისათვის და ორი წლის წინ პირველი ქვევრი ჩავრგე ჩვენს აგარაკზე, თეთრი წყაროს რაიონში, სოფელ ალექსეევკაში, ზღვის დონიდან 1200 მეტრზე. აქ ყურძენი ვერ მწიფდება და შესაბამისად ბარიდან გვიწევს ყურძნის ამოტანა და დაწურვა, ამას კი თავისი სპეციფიკა აქვს. პარალელურად, რადგან მაღალმთიანი რეგიონისათვის უფრო მეტად დამახასიათებელია არაყი (მარცვლეულის დისტილატი), დავიწყე ამ მიმართულებით ექსპერიმენტები. ხალხში გავრცელებული საარყე ქვაბები და საფერმენტაციო ჭურჭელი აბსოლუტურად მიუღებელია მაღალი ხარისხის მარცვლეულის დისტილატის მისაღებად. ჩემი ყურადღება ისევ ქვევრმა მიიპყრო - რატომ არ შეიძლება ქვევრის გამოყენება მარცვლეულის დურდოს მისაღებად და მისი ფერმენტაციისათვის? - რატომ არ შეიძლება იგივე ქვევრის გამოყენება დისტილაციისათვის? ამ კითხვებზე პასუხების მისაღებად თითქმის ორი წელი ვატარებდი ექსპერიმენტებს მცირე ზომის მოდელებზე და შედეგი გასაოცარი იყო. ქვევრში გამოხდილი დისტილატი უფრო სუფთა და არომატული იყო, ვიდრე ჩვეულებრივ სახდელ მოწყობილობაში (მაგალითად კოლბაში) გამოხდილი. დღეს ჩვენს მარანის ექსპერიმენტულ საწარმოში - დისტილერიში ექვსი 100/120 ლიტრიანი ქვევრი გვაქვს დამონტაჟებული, მცირე საცდელ პარტიებად ვაწარმოებთ ქერისა და სიმინდის დისტილატს, მათი შერევით და შემდგომ მუხის კასრებში დავარგებით კი ვიღებთ ქართულ ვისკის. ასე რომ, ჩვენი მარანი ორი მიმართულებით ვითარდება, ღვინო და დისტილატები.
– ვაზის რომელი ჯიშები გაქვთ გაშენებული და კიდევ რომელ ჯიშებზე აპირებთ ყურადღების გამახვილებას?
– როგორც გითხარით, ჩვენი მარანი განთავსებულია მაღალმთიან რეგიონში, ზღვის დონიდან 1200 მეტრზე და აქ ყურძენი არ მწიფდება. წლების განმავლობაში ჩვენ დავამყარეთ ურთიერთობა კონკრეტულ მევენახეებთან და მხოლოდ მათგან ვყიდულობთ ყურძენს. ასეთ პირობებში ჩვენ გვაქვს გარანტირებული ხარისხის იმედი, რადგან ამ მევენახეებთან პრაქტიკულად მეგობრული ურთიერთობა ჩამოგვიყალიბდა და შესაბამისად დაზღვეულიც ვართ უხარისხო ყურძნისა და უხარისხო შესაწამლი მასალისაგან. ბოლო ორი წელია ჩვენი ყურადღება მიიპყრო ჯიშმა „ასურეთული შავი“, რამაც საკმაოდ დამაიმედებელი შედეგი მოგვცა. ასევე წელს ვფიქრობთ ქართლის თეთრი ყურძენის (მწვანე ან ჩინური) ქვევრში დაყენებას, რისთვისაც სპეციალურად ორი ქვევრი შევიძინეთ. სხვათა შორის, ჩვენი ქვევრები ვაზისუბნელი მექვევრის, სანდრო ყარაულაშვილის ნახელავია, რომლებიც 70-იან 80-იან წლებშია დამზადებული და მართლაც ხელოვნების ნიმუშებს წარმოადგენენ.
– რა ღვინოებს აწარმოებთ და რითაა გამორჩეული თქვენი ღვინო?
– სტანდარტული რქაწითელი და საფერავი არის ის აუცილებელი მინიმუმი, რაც ყველა ქართულ მარანს უნდა ჰქონდეს. ჩემი აზრით, ამ ჯიშების ანალოგი მსოფლიოში არ არის. შარშან „ასურეთული შავი“ გავსინჯეთ და ძალიან მოგვეწონა. რა თქმა უნდა, ეს ღვინო ევროპულად დავაყენეთ. სპეციალურად ამ ღვინისთვის მოვიფიქრეთ საავტორო შეფუთვა კონცეფციით „ღვინო და ხელოვნება“ (Wine & Art). სულ 140 ბოთლი გამოგვივიდა. ხელნაკეთი ეტიკეტი გამოარჩევს ჩვენს ღვინოს, რომელსაც „ასურეთული“ დავარქვით. წელს უკეთესი ღვინო დადგა. შარშანდელი მცირე შეცდომები გამოვასწორეთ და წელს მართლაც საუცხოო ღვინო გამოგვივიდა. ეტიკეტის კონცეფცია ისეთივეა, როგორც 2014 წლის მოსავლის.
ასორტიმენტში გვაქვს კიდევ ერთი ნიმუში, ე.წ. „შარბათი“. ეს არის არომატიზირებული ღვინო, რომლის საფუძველს წარმოადგენს ორი წლის დაძველების საფერავი, დამტკბარია ბადაგით და დამატებული აქვს ჩვენივე მარცვლეულის სამნახადი დისტილატი ისე, რომ სიმაგრე 18% იყოს. „შარბათის“ არომატიზაციისათვის ვიყენებთ 8 დასახელების სანელებელს - მიხაკი, დარიჩინი და ა.შ. რეცეპტურა რაოდენობის და შემადგენლობის მიხედვით აღებულია მე-11 საუკუნის სამედიცნო წიგნიდან „უსწორო კარაბადინი“. ასეთი სასმელი საკმაოდ გავრცელებული ყოფილა ძველ თბილისში მე-19 საუკუნეში. სწორედ ერთ-ერთი ტრადიციული თბილისური ოჯახის რეცეპტი გახდა ჩვენთვის ინსპირაციის წყარო. მუხის კასრში 6-თვიანმა დაყოვნებამ „შარბათს“ განსაკუთრებული არომატი შესძინა. ამ ღვინის ეტიკეტის კონცეფცია ასევე საავტოროა და გამოყენებულია ძველი თბილისის მოტივები, ელენე ახვლედიანის, ჯოვანი ვეფხვაძის და სხვა მხატვრების რეპროდუქციებით. თავად ღვინოს “TIFLIS SHARBAT” დავარქვით.
– გაიხსენეთ საქართველოში ღვინის გაყიდვის თქვენი პირველი გამოცდილება, რომელ მაღაზიებთან გქონდათ ურთიერთობა?
– ფართო საზოგადოებას ჩვენი ღვინო 2012 წელს ბათუმში, ოჯახში დაყენებული ღვინის ფესტივალზე წარვუდგინეთ და ჩვენთვის მოულოდნელად საკმაო მოწონებაც დავიმსახურეთ. თუმცა მაშინდელი მარაგები არ გვაძლევდა ჩვენი, ჩვენი ახლობლებისა და მეგობრების მოთხოვნების დაკმაყოფილების საშუალებას, გაყიდვაზე ხომ ლაპარაკიც ზედმეტი იყო. 2015 წელს ახალი ღვინის ფესტივალზე წარვდექით ჩვენი ახალი პროდუქტით, „ასურეთული“ და მივიპყრეთ ღვინის მაღაზიების ყურადღება. კარგი ურთიეთობა ჩამოგვიყალიბდა „ალკორუმთან“, რომელიც დღესაც ყიდის ჩვენს პროდუქციას. გვქონდა ურთიერთობა კოტე აფხაზის ქუჩაზე მდებერე ღვინის მაღაზიებთანაც, მაგრამ უნდა გითხრათ, რომ ძალიან ბევრი შემთხვევითი ხალხია ჩაბმული ამ სექტორში, რაც საქმეს აშკარად ვნებს.
– გადის თუ არა თქვენი ღვინო უცხოეთის ბაზარზე?
– არა. ჩვენი ღვინო არ არის განკუთვნილი ექსპორტისათვის. ყოველ შემთხვევაში „ექსპორტის“ იმ გაგებით, რაც დღეს არის ჩამოყალიბებული. ჩვენ ექსკლუზიურ ღვინოს ვქმნით, რომელიც არ შეიძლება იყოს იაფი. უცხოელ დისტრიბუტორებს კი ბევრი და იაფი ღვინო უნდათ. ეს ჩვენი საქმე არ არის.
– რა სახის სირთულეები შეგხვედრიათ თქვენს საქმიანობაში? რა უნდა დაიხვეწოს ყველაზე მეტად ღვინის სფეროში?
– ღვინის სფეროში გასაკეთებელი ძალიან ბევრია. გამორიცხულია მეღვინეობის ინდუსტრიის აგება ისე, რომ არ გქონდეს საკუთარი მაღალხარისხიანი ბოთლის წარმოება, ეტიკეტის წარმოება და ა.შ. შესაფუთი მასალების მხრივ ღვინის სფეროსადმი შეთავაზება არის „ნული“. ამ პირობებში ყველაზე მეტად ზარალდებიან მცირე მარნები, რომლებსაც არ აქვთ საკმაო საბრუნავი საშუალებები. ჩვენ თავი მოგვწონს ქვევრით და მას მსოფლიო კულტურული მემკვიდრეობის სტატუსიც მივანიჭეთ, მაგრამ ამის იქით ვეღარ წავედით. დიდი ხანია მიდის ლაპარაკი ქვევრის სტანდარტის შექმნაზე, ზომების, თიხის შემადგენლობის და სხვა პარამეტრების ოპტიმიზაცია-სტანდარტიზაციაზე, მაგრამ ამ მიმართულებითაც არაფერი არ კეთდება. საუცხოო საქმე კეთდება ალავერდში, მეუფე დავითის ინიციატივით ქვევრის სკოლის მშენებლობა, მაგრამ რითი უნდა ასწავლონ მსმენელებს, როცა ქვევრის აგების ერთი სახელმძღვანელოც არ არის. მარტო პრაქტიკით და „მიყურე-გაჩვენებით“ საქმე არ გაკეთდება. ამ მიმართულებით ღვინის სააგენტომ უფრო მეტი უნდა გააკეთოს, მეცნიერებისა და პრაქტიკოსი მექვევრეების ჩართვით. კიდევ ერთი მტკივნეული საკითხია მარნის და კერძოდ ქვევრის ჰიგიენა. ამ მიმართულებითაც პრაქტიკულად არაფერი არ კეთდება. აბსოლუტურ ანაქრონიზმად მეჩვენება 21-ე საუკუნეში ქვევრის სარეცხად „კრაზანის სარცხისა“ და „ნაცარწყალის“ გამოყენება, მაგრამ მეორე მხრივ არც არავინ არ იკვლევს ამ საკითხს და არ სთავაზობს მეღვინეებს მისაღებ, მეცნიერულად აპრობირებულ ტექნოლოგიას. შედეგად ყველა მარტოა დარჩენილი და როგორი ფანტაზიაც აქვთ, ისე გადიან ფონს. არის კიდევ მრავალი სხვა მტკივნეული საკითხი, მაგრამ ამჟამად აქ შევჩერდები.
– თქვენი აზრით, რა არის ყველაზე მნიშვნელოვანი ფაქტორები თანამედროვე ქართული ღვინის კულტურის განვითარებისთვის?
– როდესაც ჩვენ დანარჩენი სამყაროსგან იზოლირებულნი ვიყავით და ჩვენი პარტნიორები სსრკ-ს რესპუბლიკები იყვნენ, მაშინ საქართველო მოწინავე ქვეყანა იყო ღვინის კულტურის სფეროში. დღეს, როდესაც აღმოვჩნდით პირისპირ ღვინის ტრადიციული კულტურის ქვეყნების წინაშე, აღმოჩნდა, რომ ამ მხრივ ყველაფერი რიგზე არ არის. ღვინო არის ქათული ტრადიციული ყოფის ერთ-ერთი მთავარი ელემენტი. ქართულ ოჯახის ლხინისა თუ ჭირის სუფრაზე ღვინოს მთავარი ადგილი უჭირავს. ამას ვერ გავექცევით და ალბათ არც უნდა გავექცეთ, მაგრამ სუფრაზე მოტანილი ღვინის ხარისხზე კი ნაკლებად ვზრუნავთ. არ შეიძლება ღვინო იყოს „2 ლარიანი“. ვერ იქნება ასეთი ღვინო კარგი და აქ გაკეთებული „ეკონომია“ - ეკონომიური. ჩემი აზრით, ჩვენ გვაკლია ღვინის შეფასების ცოდნა და უნარები. არ აქვს მნიშვნელობა ბოთლის ღვინო იქნება თუ ჩამოსასხმელი - მომხმარებელმა სწორად უნდა შეაფასოს ღვინო და შესაბამისი ვერდიქტიც გამოიტანოს. თუ ფალსიფიკატორი ვერ გაასაღებს ღვინოს, ფალსიფიკაციაც შემცირდება. ფალსიფიკაცია კი ყველაზე დიდი მუხრუჭია ქართული ღვინის კულტურის განვითარებისათვის.
– რას ურჩევდით დამწყებ მევენახე–მეღვინეებს?
– რა გითხრათ, მეც დამწყები ვარ და ჩემს თავსაც ვუსურვებ, რომ მომავალ წელს უკეთესი ღვინო დამეყენებინაოს ვიდრე წელს.
საკონტაქტო ინფორმაცია:
ალექსანდრე დისტილერი/დრანეთის მარანი
მისამართი: თეთრიწყაროს მუნიციპალიტეტი, სოფელი ალექსეევკა (დრანეთი)
ტელეფონი: +995 599 577 072
ელფოსტა: geocci@yahoo.com
ვებ/ფეისბუკ გვერდი: www.facebook.com/AlexanderDistillery
© საქართველოს ღვინის კლუბი, ღვინის ეროვნული სააგენტო, ღვინის საინფორმაციო ცენტრი