რეპორტაჟი მოამზადა ქეთო ნინიძემ
თელავის ღვინის მარანი საკუთარ ისტორიას 1915 წლიდან ითვლის, ჯერ კიდევ, დამოუკიდებლობამდელი საქართველოდან. საბჭოთა პერიოდში მეღვინეობა, ცხადია, სახელმწიფოს საკუთრება იყო. 1997 წელს კი კერძო მფლობელები გამოუჩნდა. დღეს ეს კომპანია წელიწადში, დაახლოებით 4.5-5 მლნ ბოთლ ღვინოს აწარმოებს და, რაც განსაკუთრებით აღსანიშნავია, კომპანია წარმატებით ახერხებს საექსპორტო ბაზრების დივერსიფიკაციას. 2014 წელს ყოფილ საბჭოთა სახელმწიფოებში ექსპორტზე გავიდა მათი პროდუქციის მხოლოდ 26 %. 74 % - კი - მსოფლიოს სხვა რეგიონებზე განაწილდა. მარანის ღვინოები მსოფლიოს 22 ქვეყანაში იყიდება. ნიშანდობლივია ბოლო წლებში აზიის ბაზრების განვითარების ტენდენცია, განსაკუთრებით, ჩინეთის სახალხო რესპუბლიკის სხვადასხვა პროვინციებსა და ჰონგ-კონგში. კომპანია ცდილობს დამკვიდრებას, ასევე, აშშ-სა და კანადაში. როგორც მარანში აღნიშნავენ, საექსპორტო ბაზრების განვითარების საქმეში ცალკეულ კომპანიებს გვედით უდგას ღვინის ეროვნული სააგენტო, რომელიც ძალისხმევას არ იშურებს ქართული ღვინოების პოპულარიზაციის საქმეში. თელავის ღვინის მარანის ბრენდი შემდეგ პროდუქტებს ითვლის - საშუალო საფასო სეგმენტის ბოთლის ღვინო, რეგიონული, ადგილწარმოშობისა და ერთი ვენახის (კონდოლის) - ხაზის ღვინოები. მარანისავე ბრენდი - სატრაპეზო - თავის მხრივ, ქვევრის ღვინისა და აისვაინის დასახელებებს ითავსებს. წელს კომპანია მომხმარებელს ახალ პროდუქტს შესთავაზებს - რქაწითელის, მწვანესა და ცოლიკოურის ცქრიალა ღვინოს და, ამასთანავე, გეგმავს ტურისტული ინფრასტრუქტურის განვითარებას.
ღვინის საინფორმაციო ცენტრი თელავის ღვინის მარანს თელავის მუნიციპალიტეტში, სოფ. კურდღელაურში დილის 10:00 საათზე ეწვია. საწარმოში მეგზურობა გაგვიწიეს კომპანიის ოფისმენეჯერმა, თინათინ გიორგელაშვილმა და მეღვინეობის დეპარტამენტის ხელმძღვანელმა - ბექა სოზაშვილმა.
კომპანია ინფრასტრუქტურულად კარგად გამართულ რამდენიმე მასშტაბურ, სხვადასხვა ფუნქციის შენობას აერთიანებს.
ღვინის საწარმოო და დასაძველებელ შენობებში ღვინოები იწარმოება ევროპული მეთოდით, უჟანგავი ფოლადის ავზებში და დავარგების პროცესს გაივლის მუხის კასრებში.
ცალკეა გამოყოფილი მარანი ქვევრებით სადაც სხვადასხვა ზომის 40 ქვევრიდან კომპანია, ყოველწლიურად, 80 ტ.-მდე ქვევრის ღვინოს აწარმოებს.
ცალკე შენობაში მიმდინარეობს ღვინის ჩამოსხმა და ეტიკეტირება, კომპანიის ეზოში ვხვდებით უჟანგავი ფოლადისავე ავზებს, სადაც ღვინის დუღილის პროცესი მიმდინარეობს.
აქვეა ადმინისტრაციული შენობაც, ტურისტებისთვის განკუთვნილი სადეგუსტაციო დარბაზით.
როგორც თინათინ გიორგელაშვილი ამბობს, ამჟამად საწარმოში ბევრი სხვადასხვა პროცესი მიმდინარეობს, ყურძნის შესყიდვიდან და გადამუშავებიდან, ასაკოვანი ღვინოების დავარგებამდე.
დილის საათებში, გამონაკლისი შემთხვევების გარდა, ყურძნის ჩაბარების მსურველ ადგილობრივ მევენახეებს არ ელოდებიან, რადგან კახეთში დღის ეს მონაკვეთი, ძირითადად, რთველს ეთმობა. ყურძნით დატვირთული სატვირთო მანქანები შუადღიდან იწყებს მოსვლას, როგორც ჩვენი მასპინძელი აღნიშნავს, მათ საწარმოსთან გრძელი რიგები, თითქმის, არ შეინიშნება.
ყურძნის ჩაბარების მსურველ მევენახეებს ისინი წინასწარ უთანხმებენ დროს, ასევე საქმის კურსში ამყოფებენ მათ მოთხოვნილ ჯიშებთან დაკავშირებით. თავდაპირველად მევენახეები სანიმუშო მტევნებს კომპანიის ხარისხის კონტროლის დეპარტამენტს აწვდიან, სადაც ამოწმებენ როგორც ყურძნის შაქრიანობის ხარისხს, ასევე მტევანს - ვიზუალურად (ხომ არ არის მეტისმეტად დასეტყვილი, ან მარცვლები ხომ არ არის გაფუჭებული და სხვ).
კომპანიამ წელს რთველი შედარებით გვიან დაიწყო. მას შემდეგ, რაც საკუთარი ვენახებიდან მოსავალი მოიწია. ამ პერიოდის განმავლობაში ისინი ბაზრის კონიუნქტურასაც სწავლობდნენ და დღეს იმავე თანხას იხდიან ყურძენში, რასაც ღვინის მწარმოებელი კომპანიების დიდი ნაწილი - რქაწითელი 0.35 ლარი, საფერავი - 0.7 ლარი (სახელმწიფო სუბსიდიის გარეშე).
შარშანდელთან შედარებით წარმოება გაცილებით შეამცირეს, საექსპორტო ბაზრებზე მოთხოვნის კლების შესაბამისად. მარანმა წელს მთლიანად გადაამუშავა, დაახლოებით, 3700 ტ. ყურძენი. აქედან, 2200 ტ. წითელი ჯიშები, 1550 ტ. კი - თეთრები.
კომპანია 310 ჰა ვენახებს ფლობს, აქედან ძირითადი ნაწილი - 280 ჰა სოფ. კონდოლშია გაშენებული, 30 ჰა კი - ქინძმარაულის მიკროზონაში. ქინძმარაულის ზონის ვენახებში ცალკე ბლოკებად დაყოფილია ვაზი, რომელსაც ორგანული მეთოდით უვლიან. სოფ. კონდოლში, ამავე პრინციპით გამოყოფილ ვენახებში მწვანე რთველს ატარებენ და, საბოლოო, გადარჩეული მოსავლიდან სატრაპეზოსა (ქვევრი, აისვაინი) და კონდოლის ერთი ვენახის ხაზის ღვინოებს აწარმოებენ.
კომპანია თავისივე ვენახებიდან აწარმოებს როგორც ადგილობრივ, ასევე, ევროპულ ჯიშებს - საფერავს, რქაწითელს, მწვანეს, ალექსანდროულს, მუჯურეთულს, კაბერნეს, შარდონეს, მერლოს, რისლინგსა და სხვ.
მეღვინეობის დეპარტამენტის ხელმძღვანელი - ბექა სოზაშვილი აღნიშნავს, რომ წლევანდელი მოსავალი რაოდენობრივად და ხარისხობრივად გამორჩეულია. მთლიან გადამუშავებაში საკუთარი მოსავლისა და შესყიდული ყურძნის მოცულობა, დაახლოებით, 50:50-ზე ნაწილდება.
კითხვაზე, ხომ არ გეგმავს კომპანია უახლოეს მომავალში ვენახების გაფართოებას და მევენახეებთან ხანგრძლივი კოოპერაციის პროცესიდან გასვლას, გვპასუხობს, რომ - არა. მარანს ჰყავს რამდენიმე სტაბილური პარტნიორი - დაახლოებით, ათამდე მევენახე, რომლებთანაც კომპანია ჯერ კიდევ განაგრძობს შედეგიან თანამშრომლობას. რეგიონში ერთ-ერთი მსხვილი მოთამაშე - თელავის ღვინის მარანი - 2016 წლის რთველშიც ითანამშრომლებს გამოცდილ ან ახალ მევენახეებთან, რომელთა ნედლეულიც მათთვის მისაღებ სტანდარტებს დააკმაყოფილებს.
© საქართველოს ღვინის კლუბი, ღვინის საინფორმაციო ცენტრი
