მალხაზ ხარბედია
უცნაური ამბები ხდება ჩვენს ქვეყანაში. მაშინ, როდესაც მთელს მსოფლიოში ღვინის ჭარბწარმოებაა და ყველგან მის გასაღებაზე ოცნებობენ, ქართული მცირე მარნები უღვინოდ არიან დარჩენილნი.
თითქმის ერთი წელია ეს ამბავი ნორმად იქცა: ვთქვათ, გამოჩნდნენ დამკვეთები, უნდათ 1000 ბოთლის შეძენა, უკავშირდებიან მარნის მეპატრონეს და აღმოჩნდება, რომ ღვინო არ არსებობს, დამთავრდა. დავუშვათ რესტორნები დაინტერესდნენ რომელიღაც კონკრეტული მცირე მარნის ღვინით (ასეთი სასწაულებიც ხდება!) – მასაც უარით ისტუმრებს შეწუხებული მეღვინე. რატომ? ღვინო აღარა აქვს და იმიტომ, ერთიანად გაყიდა უცხოელ ღვინით მოვაჭრეზე ან დეგუსტაციებში შემოეხარჯა. დღეს მეღვინების გარკვეულ წრეებში ხშირად გაისმის გამოთქმა: „სადა მაქვს ღვინო?“, „რაღადროს ღვინოა!“... ბოლო დროს იმდენჯერ გადავეყარე ამ პრობლემას, რომ ვერ მოვისვენებდი, აუცილებლად რამე უნდა დამეწერა. და აი, ვწერ უღვინოდ დარჩენილ მარნებზე, რომელთა უმრავლესობა ლამის დაღვინებამდე ასაღებს თავის პროდუქციას.
ერთი შეხედვით, ამაზე კარგი რა უნდა იყოს?! ნეტა ყველას ეგრე ჰქონდეს აწყობილი საქმე... თუმცა არც ასე მარტივადაა საქმე, რადგან ეს „უღვინობა“ საბოლოოდ ალბათ უარყოფით გავლენას მოახდენს კონკრეტული კატეგორიის ღვინოზე, ასეთებში კი იგულისხმებიან პატარა, განსაკუთრებით კი ქვევრის ღვინის მწარმოებელი მარნები, ვენახის მოკრძალებული ფართობებით, მცირე წარმადობით, მარნები, სადაც ნატურალურ ან ორგანულ მევენახეობას და მეღვინეობას მისდევენ და ცდილობენ ტრადიციული ქართული წესით დააყენონ ღვინო. უარყოფით გავლენას კი იმიტომ მოახდენს ეს დეფიციტი, რომ მოთხოვნისა და ამ მოთხოვნის ვერდაკმაყოფილების გამო ეს კატეგორია შეიძლება ხელოვნურად გაიბეროს ან ისეთი მოთამაშეები გამოჩნდნენ ასპარეზზე, რომლებიც სახელს გაუტეხენ ამ ტიპის ღვინოებს.
ახალი ამბავი არ არის, რომ მსოფლიოში ერთბაშად გაჩნდა მოთხოვნა ასეთ ღვინოზე და საქართველოშიც არაერთი ღვინით მოვაჭრე ჩამოვიდა ხსენებული პროდუქტის მოსაძიებლად და წასაღებად. საქართველოდან ამ კატეგორიის ღვინო ადრეც გადიოდა, მაგრამ 2011 წლიდან დაინტერესებამ პიკს მიაღწია და დღეს ფაქტობრივად ყველა მცირე მარანი ბოლო მოსავლის იმედადაა დარჩენილი.
ზოგიერთი მეღვინე ახერხებს მცირე რაოდენობის, რამდენიმე ასეული ბოთლის გადადებას ადგილობრივი, ქართული ბაზრისთვისაც, თუმცა უმრავლესობა ერთიანად აგზავნის მთელ თავის მარაგს უცხოეთში და თავად კი უღვინოდ რჩება, იმდენად, რომ ზოგიერთი საკუთარი კოლექციისთვის 20–25 ბოთლსაც ძლივს ინარჩუნებს.
ამ პრობლემაზე ყველა თავისებურად რეაგირებს: ზოგი ყიდის ღვინოს და თავი ქუდში აქვს, ხელებს იფშვნეტს, სხვები განიცდიან, რომ უღვინოდ დარჩნენ და მთხოვნელთა ლეგიონების ხელცარიელი გაშვება მოუწევს, ნაწილი აძვირებს თავის პროდუქტს, ზოგჯერ არარეალურ ფასსაც კი ადებს, და ყველანი კი გაფართოებაზე ოცნებობენ, წარმოების გაზრდაზე, ახალი ვენახების გაშენებაზე. არადა მანამ, სანამ ეს ოცნებები ახდება, რაღაც უნდა მოვიფიქროთ, რომ ადგილობრივმა თუ სტუმარმა ქართული ტრადიციული ღვინის შეძენა მოახერხოს. ძალზე ხშირია სიტუაცია, როდესაც ამ ე.წ. ექსკლუზიური ღვინოების გასინჯვა მოუნდება ვინმეს და აღმოჩნდება, რომ პირველს ჰქონდა და გაუთავდა, მეორეს ვენახი დაეწვა და უმოსავლოდ დარჩა, მესამე საქართველოში არ ჰყიდის, მეოთხე 100 ლარს აფასებს და არავინ ყიდულობს, მეხუთესთან საგადასახადო შევიდა და დალუქულია. ზოგიერთ მეწარმეს ე.წ. პრეზენტაციებისა და დეგუსტაციებისთვისაც კი არ ჰყოფნის თავისი ღვინო: ხან სტუმარი ჩამოვა, ხანაც კორცერტის შემდგომი აფთერფართისთვის თხოვენ ღვინოს, ხან კერძო პირები მოაწყობენ საქველმოქმედო საღამოს, ხან სახელმწიფო ჩაატარებს რაღაც ღონისძიებას, სადაც „გასაპიარებლად“ უნდათ ხსენებული კატეგორიის ღვინოები (შეიძინონ მაინც. უფასოდ უნდათ). ერთი სიტყვით, ღვინო აღარ რჩება. მცირე მარნების რიცხვი მართალია დღითიდღე იზრდება, მაგრამ უფრო მეტად იზრდება მოთხოვნაც მათ ღვინოზე. ეს სერიოზული პრობლემაა და მის გადაწყვეტაზე მომდევნო ნომრებში ვისაუბროთ. მანამდე კი:
„სადა მაქვს ღვინო?“, „რაღადროს ღვინოა!“, „ადრე უნდა მოსულიყავი!“
© tabula